Η γλώσσα του βλέματος

Δευτέρα 16 Φεβρουαρίου 2009

«...Εχετε παρατηρήσει τα μάτια του προδότη, του επίορκου, του ψεύτη, του δόλιου, του υποκριτή, του θεομπαίχτη.

Είναι βλέμματα πλάγια, λοξά. Κοιτάνε πάντα στο χώμα αλλά νιώθεις ότι βρίσκοντας κι εκεί μια αντίδραση γωνιάζουν και ανεβαίνουν ύπουλα και σε χτυπούν πισώπλατα.

Παρατηρήστε τα μάτια του επιπόλαιου, του φαφλατά, του παραμυθά, του ρήτορα της δεκάρας αλλά και του ψευδοπροφήτη, του αερολόγου οραματιστή, δεν διαφέρουν γιατί δεν έχουν βάθος. Είναι σαν να χορεύουν εκτός αυλαίας και συνάμα σαν να εκλιπαρούν να τα πιστέψεις γιατί άλλο τρόπο να κρατηθούν στα πράγματα δεν έχουν από τις φαντασμαγορικές εκλάμψεις τους.

Δείτε τα μάτια της μάνας που αποχαιρετά τον γιο που ξενιτεύεται. Διακρίνεις ένα βαθύ τρόμο, ένα σκοτεινό υπονοούμενο που ξεπηδά πίσω από το επιφανειακό γελούμενο δάκρυ.

Και δείτε τα μάτια της μάνας που κηδεύει παιδί. Ενας ωκεανός φωτός ορμάει να ξεβράσει στον κόσμο πεθαμένη την ωδίνη του τοκετού και να γίνει στην παραλία του σύμπαντος έρεβος.

Και είναι τα βλέμματα του βαριά άρρωστου φίλου που υποπτεύεται την αλήθεια και σε κοιτά επί ώρες χωρίς να μιλά αλλά εκλιπαρώντας και ικετεύοντας με ένα πελώριο ερωτηματικό λες και απαιτεί να μάθει και συνάμα ελπίζοντας να μη μιλήσεις αν πρόκειται να βεβαιώσεις τους φόβους του (...)

Εχετε συχνά στη βιασύνη της καθημερινής σας μέριμνας παρατηρήσει τα βλέμματα των παιδιών των φαναριών. Πόση λύπη αλλά και πόση σκληρότητα μαζί συνυπάρχουν;

Αλλά και σε κάτι Ασιάτες μεσήλικες που με ταπεινωμένο βλέμμα, γεμάτο βουδιστική εγκαρτέρηση, σας προσφέρουν μια ανθοδέσμη;

Μπορείς πάλι να ξεχάσεις το βλέμμα του τοξικομανούς που σε πλησιάζει αξύριστος, παλικάρι είκοσι χρόνων, απλώνει το χέρι του, ενώ η φωνή σφυρίζει. Βλέμμα απελπισίας, πλήρους αυτοεξευτελισμού και κραυγαλέου πανικού.
Μπορείς να ξεχάσεις τα παιδικά μάτια πίσω από τα συρματοπλέγματα ή τα κάγκελα φυλακών, που κρέμονται, τα βλέμματα, από τα βλέμματα των περαστικών και ετάζουν καρδίας και νεφρούς;


Ολα αυτά τα βλέμματα δεν είναι φωτογραφικές μηχανές, είναι φωνές ψυχής, είναι εκροές φωτός εσώτερου, είναι φως εκ φωτός που δικάζει και δικάζεται στα σκοτεινά μονοπάτια του συμπαντικού χάους»

Του Κώστα Γεωργουσόπουλου - από "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ"

7 σχόλια:

alkioni είπε...

Εξαιρετικό το άρθρο αυτό. Δίνει μια διάσταση στο βλέμμα και τα μάτια πέρα από αυτό που φαίνεται.
Άλλωστε και η πραγματική έννοια της λέξης πρόσωπο, ηελληνική και ετυμολογική της διάσταση τελείως διαφορετική από αυτή που οι ξένοι μεταφράζουν face είναι ...
προς - ωψ (οφθαλμός), Δηλαδή, πρόσωπο = προς τα μάτια
Όχι τη "φάτσα" ή το ανατομικό δεδομένο!
Πρόσωπο είναι η δυναμική ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΑΤΙΑ. Στο άρθρο που επέλεξες να αναρτήσεις σκιαγραφούνται έντονες δυναμικές, έντονα πρόσωπα που πίσω τους κρύβουν ανθρώπους σε ένταση .... Φαντάσου πόση μαγεία θα χε να βλέπαμε από αυτή την πλευρά τα μάτια, το πρόσωπο, προς τα μάτια .... των ανθρώπων που ζούνε γύρω μας .....

Ανώνυμος είπε...

Ξέχασες να χαρακτηρίσεις το ..βλέμμα του δημάρχου όταν τον παρακολουθούμε στα δημοτικά συμβούλια από την τηλεόραση.. Σε ποια κατηγορία ανήκει. Του ανασφαλή, του κακόμοιρου ,του ανθρώπου που είναι στα χαμένα ,του υποκριτή ,του χαιρέκακου ή του μαζοχιστή.

Ανώνυμος είπε...

Μια κινέζική παροιμία, θέλοντας να δείξει τη διαφορά ανάμεσα στο συντηρητισμό και στη δημιουργικότητα, λέει:


Οταν φυσά δυνατά ο άνεμος της αλλαγής,

κάποιοι χτίζουν τείχη για να προστατευτούν.

Κάποιοι άλλοι χτίζουν ανεμόμυλους.


Όταν πριν 25 αιώνες, η Ελλάδα βρέθηκε μπροστά στην απειλή του αφανισμού της από τους Πέρσες, κάποιοι συντηρητικοί γέροντες έχτισαν ξύλινα τείχη στην Ακρόπολη για να προστατευτούν από την περσική καταιγίδα. Ευτυχώς για την Ελλάδα, που είχε την τύχη να έχει έναν διορατικό ηγέτη, που διέγνωσε καλύτερα από όλους τους άλλους το πρόβλημα και βρήκε τη λύση, που ήταν τα πλοία του ανέμου, οι τριήρεις. Οποιαδήποτε βέβαια σύγκριση του Θεμιστοκλή με ηγέτες της σύγχρονης Ελλάδας, αγγίζει τα όρια της βλασφημίας. Το ίδιο ισχύει όμως και για τον λαό της Αθήνας του 5ου π.Χ. αιώνα με τον σημερινό δειλό, μοιραίο και άβουλο αθηναίο πολίτη –υπήκοο.

Η υπεροχή των αθηναίων απέναντι στους άλλους λαούς οφειλόταν στη θαυμαστή τους ικανότητα να περνούν άνετα από την εμπειρική μελέτη των πραγμάτων και των φαινομένων στην ορθολογική και αφηρημένη εξέταση της ίδιας της ουσίας του. Ηταν πολίτες με φαντασία και δημιουργικότητα και πάνω απ όλα «είχαν όρχεις», όπως λέει ο λαός μας, και έτσι έπρεπε να ήταν και οι ηγέτες τους. Όπως έγραφε και ο Μακιαβέλι, «η επιτυχία τους οφειλόταν στο γεγονός, ότι η θρησκεία τους θεοποιούσε ήρωες φορτωμένους με εγκόσμια δόξα, όπως είναι οι μεγάλοι ηγέτες και επιφανείς κυβερνήτες κρατών, ενώ η θρησκεία μας(Χριστιανισμός), αντί για ήρωες αγιοποιεί μόνο πράους, σεμνούς, ταπεινούς και πιστούς δουλικούς υπήκοους».

Τους ηγέτες που δεν ανταποκρινόταν στις απαιτήσεις των καιρών, δεν τους έστελναν απλώς στο σπίτι τους αλλά στην εξορία ή στη φυλακή. Η «αποτελεσματική αλήθεια», το αποτέλεσμα ήταν το μοναδικό κριτήριο της επιτυχίας του ηγέτη.

Σήμερα ζούμε επίσης μπροστά σε μια νέα πρόκληση, αν και συγκρινόμενη με εκείνη προ του αφανισμού από τους Πέρσες, φαίνεται μπροστά της σαν παιχνίδι. Σήμερα, έχουμε μια πολιτική ηγεσία, που στέκεται αναποφάσιστη και αμήχανη, «δίχως κάποιο στρατηγικό σχέδιο εξόδου από την κρίση», όπως το διατύπωσε ένας υπουργός και όπως το βλέπουμε όλοι. Εχουμε μια κυβέρνηση που παλινωδεί μεταξύ των δύο επιλογών, του καταστροφικού και του δυσάρεστου. Ανήμπορη να αντιδράσει αποτελεσματικά, παρακολουθεί τις εξελίξεις σαν ουδέτερος παρατηρητής. Κάθε τόσο, εμφανίζεται ο πρωθυπουργός στη σύγχρονη Πνύκα, στο «κουτί» και αντί να προσπαθήσει να μας ενθουσιάσει και να μας ξεσηκώσει δίνοντας ο ίδιος και οι συνεργάτες του το παράδειγμα της υπευθυνότητας, σεμνότητας και ταπεινότητας, προσπαθεί, με την ίδια πάντοτε ξύλινη γλώσσα, με τις ίδιες πάντοτε λέξεις-επωδούς, να μας καθησυχάσει και να ξορκίσει το κακό. Με ξόρκια όμως δεν άλλαξε ποτέ τίποτα.

Βλέπουμε λοιπόν έναν πρωθυπουργό, οι ενέργειες του οποίου χαρακτηρίζονται από αποσπασματικότητα, ασυνέχεια και ανακολουθία. Ολες σχεδόν οι κυβερνήσεις του κόσμου, ακόμη και αυτή των ΗΠΑ, έχουν πάρει ανοιχτά και στην πράξη θέση κατά του μέχρι σήμερα κυρίαρχου μοντέλου ανάπτυξης, εκτός από την ελληνική κυβέρνηση, η οποία προσπαθεί να επιλύσει προβλήματα με εργαλεία που τα δημιούργησαν. Στα σημαντικότερα υπουργεία εξακολουθούν να βρίσκονται άτομα που επιμένουν δογματικά πως η αγορά θα επιλύσει από μόνη της τα προβλήματα. Οι μοναδικές «νέες ιδέες», είναι εκείνες που ακούγονται από τους λεγόμενους λαγούς της κυβέρνησης και μιλούν «για περικοπές στην εισοδηματική πολιτική και για λιτότητα δημοσίων υπαλλήλων και εργαζομένων». «Πολύ πρωτότυπες και καινοτόμες ιδέες» θα έλεγε και ο κος Γκαργκάνας, το άλλοτε ιερό τέρας καινοτομίας, φαντασίας και δημιουργικότητας, που μερικούς μήνες πριν ξεσπάσει η κρίση μιλούσε με αισιοδοξία για την ελληνική οικονομία του 2009!!!

Με τέτοιες πολιτικές και οικονομικές ηγεσίες, πώς να ατενίσεις το μέλλον σου με σιγουριά; Υπάρχει κάτι πιο απελπιστικότερο από το να μη βρίσκεις λόγους για νέες ελπίδες;

Ανώνυμος είπε...

.....είναι το βλέμμα του ανθρώπου που χρειάζεται φροντίδα, του ανθρώπου που δεν έχει πάρει αρκετά όταν τα είχε ανάγκη για να μπορέσει να δώσει τώρα πίσω .....
Ισχύει κάτι .... όταν δεν έχεις πάρει αρκετά σαν άνθρωπος, όταν δεν έχεις πλουτίσει συναισθηματικά τότε είναι πολύ δύσκολο να δώσεις γύρω σου ......

Ανώνυμος είπε...

ΑΠΟ ΤΑ ΟΜΟΡΦΟΤΕΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΒΛΕΜΜΑ. ΚΑΘΑΡΙΟ - ΑΘΩΟ

Makiaveli είπε...

Ειδικά η έκφραση των ματιών του όταν αυτό χαμογελάει :-)

Ανώνυμος είπε...

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΝΩΝΥΜΟ 1,33μμ ΕΑΝ ΕΙΣΑΙ Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ,ΕΑΝ ΟΜΩΣ ΟΧΙ ΟΦΕΙΛΕΙΣ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙΣ ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΤΗΝ ΠΗΓΗ,ΑΝΤΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ, ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΣ.
ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΤΙ ΘΑ ΣΥΜΦΩΝΗΣΕΙΣ ΜΑΖΙ ΜΟΥ.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ.